Gãy mâm chầy là 1 trong những thươn g tổn khó của gãy xương. Vi ệc đi ều trị nhằm phục hồi diện khớp, chiều dài và trục chi. Thương t ổn 1 số trường hợp không chỉ đơn thu ần là xương mà có th ể phối hợp với tổn thương dây ch ằng.
I. ĐẠI CƯƠNG
Gãy mâm chầy là 1 trong những thươn g tổn khó của gãy xương. Vi ệc đi ều
trị nhằm phục hồi diện khớp, chiều dài và trục chi. Thương t ổn 1 số trường hợp
không chỉ đơn thu ần là xương mà có th ể phối hợp với tổn thương dây ch ằng.
II. CHỈ ĐỊNH
Gãy mâm chầy di lệch
III.CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Gãy hở mâm chầy
- Gãy mâm chầy có biến chứng hội chứng khoang
IV. CHUẨN BỊ
- Garo hơi ho ặc garo chun
- Bộ dụng cụ kết hợp xương: pince, kéo, farabeuf, kìm c ặp xương, …
- Nẹp bản hẹp, nẹp chữ T, chữ L, vít xương đư ờng kính 4.5mm, vít xốp
đường kính 6.5mm, kim Kirchner các cỡ
-
phẫu thuật viên
chấn thương ch ỉnh hình, 2 phụ phẫu thuật và dụng cụ
viên
V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
- Gây mê toàn thân hoặc gây tê tủy sống
- Garo 1/3 trên đùi sau khi d ồn máu
- Rạch da dọc bờ ngoài xương ch ầy, cách mào chầy 1cm, kéo dài lên trên,
vòng theo mâm chầy ngoài lên trên
- Bóc tách khối cơ trư ớc ngoài khỏi xương ch ầy
- Phẫu tích vào khớp gối đ ể kiểm soát mặt mâm chầy ở dưới sụn chêm
ngoài
- Đặt lại các mảnh gãy nhỏ, đ ảm bảo phục hồi đư ợc tối đa m ặt khớp, cố
định bằng dụng cụ kim Kirchner hay vít xốp.
119
- Đặt nẹp vít, tùy theo tổn thương mà có th ể chỉ dùng nẹp bản nhỏ, nẹp
chữ T hoặc chữ L. Nếu dùng nẹp bản nhỏ thì phải uốn nẹp theo chiều cong giải
phẫu.
- Khoan xương v ới mũi khoang 3.5mm
- Cố định nẹp vào thân xương b ằng các vít xương 4.5mm v à vít xốp
6.5mm
- Bơm r ửa, cầm máu
- Dẫn lưu vùng m ổ
- Phục hồi giải phẫu phần mềm
VI. THEO DÕI
VÀ ĐI ỀU TRỊ SAU PHẪU THUẬT
- Toàn trạng
- Mạch mu chân và chày sau, vận đ ộng và cảm giác các ngón chân
- Dẫn lưu
- Tình trạng vết mổ
- Kê chân cao, dùng kháng sinh đư ờng tiêm 5 - 7 ngày
- Chảy máu, hội chứng khoang
VII. BIẾN CHỨNG VÀ XỬ TRÍ
- Nếu chảy máu phải băng ép c ầm máu, nếu cần mở lại kiểm tra.
- Nếu nguy cơ nhi ễm trùng phải săn sóc t ại chỗ, cắt chỉ cách quãng, thay
kháng sinh.
- Mở cân nếu có biểu hiện hội chứng chèn ép khoang.
120