Phẫu thuật cắt Amidan bằng Plasma

Lấy bỏ amidan toàn phần (cả vỏ bọc).

I. Định nghĩa
Lấy bỏ amidan toàn phần (cả vỏ bọc).

II. CHỈ ĐỊNH

- Có nhiều đợt viêm cấp: 5 đợt / 1 năm, trong 2 năm liền.
- Amidan quá to ảnh hưởng tới chức năng: thở, ăn, phát âm.
- Amidan viêm mạn tiềm tàng. Đã có biến chứng tại chỗ, gần và xa.

III.CHỐNG CHỈ ĐỊNH

1. Tạm thời
- Đang viêm cấp, nhiễm khuẩn cục bộ hay toàn thân.
- Đang có bệnh mạn tính, chưa ổn định.
- Đang có dịch ở địa phương.
- Phụ nữ đang thời gian có thai, có kinh nguyệt.
2. Tuyệt đối
Trong các bệnh: tim mạch, rối loạn về máu, suy giảm miễn dịch toàn thân,
đái đường, Basedow, hen, lao đang tiến triển.

IV. CHUẨN BỊ

1. Người thực hiện
Bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng.
2. Phương tiện
Bộ dụng cụ cắt amidan (tuỳ theo thủ thuật).
3. Người bệnh
Có xét nghiệm cơ bản đầy đủ, bình thường.
Thể trạng bình thường, không có chống chỉ định.Chương IV: Lĩnh vực họng - thanh quản

V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

1. Vô cảm
Gây mê nội khí quản hoặc gây tê; phối hợp tốt giữa thày thuốc, nhân viên
gây mê. Gây tê chủ yếu giữa trụ trước và amidan để bóc tách cuống amidan, cắt
cảm giác đau hoặc gây mê nông, khi vừa mất tri giác, mềm cơ.
2. Kỹ thuật
2.1. Cắt amidan bằng Sluder-Ballenger
Thường thực hiện ở trẻ em, amidan quá phát.
- Cắt amidan bên nào cầm dụng cụ tay đó; nâng khít amidan và nâng
nhẹ lên.
- Đẩy lọt amidan qua lỗ Sluder, là động tác cơ bản phải đẩy hết khối
amidan nhưng không lọt cả trụ trước sang.
- Cắt rời amidan, khi bóp cán vẫn giữ nguyên ngón tay đẩy khối amidan.
- Tách amidan khỏi hốc là động tác khó nhất, đòi hỏi phải phối hợp tốt
hai tay.
- Kiểm tra và cầm máu.
2.2. Cắt amidan bằng phương pháp bóc tách và cắt bằng thòng lọng (Anse)

Bước 1: Gây tê bằng xyclocain 1% tại cuống amidan, hốc amidan (gây tê bóc
tách); có thể thêm trụ trước, trụ sau.
Bước 2: Tách amidan khỏi các trụ kẹp giữa amidan, mỏ khuyết ở gần cực
trên trụ trước, bóc tách trụ trước (lưu ý bộc lộ đủ cực trên amidan), bóc tách
trụ sau.
Bước 3: Bóc tách amidan khỏi hốc: bảo đảm amidan chỉ còn dính với hốc
ở cuống.
Bước 4: Lấy amidan khỏi hốc
- Luồn thòng lọng qua amidan tì sát cuống.
- Bóp/vặn từ từ khít thòng lọng, để cắt dời cuống.
- Lấy amidan ra khỏi hốc.
Bước 5: Cầm máu bằng bông cần thấm nước oxy già.
Cắt amidan bên còn lại như trên.
Bước 6: Kiểm tra, cầm máu
- Quan sát kỹ 2 hốc amidan.
- Nếu còn rỉ máu phải cầm máu tiếp /buộc/ đông điện đảm bảo không còn chảy.
2.3. Cắt amidan gây mê nội khí quản
- Tư thế: người bệnh nằm trên bàn phẳng để gây mê nội khí quản, khi
chuẩn bị cắt để đầu ngửa, nhét bấc để máu khỏi xuống đường thở; phẫu thuật
viên ngồi phía trên đầu người bệnh để quan sát họng người bệnh dễ dàng; trợ
thủ ngồi / đứng bên phải để hút máu.
- Dụng cụ: phải có mở miệng Kilner hay David-Boys, máy hút.
+Bộ dụng cụ bóc tách amidan của Portmann.
+Có thể dùng dao cán dài lưỡi nhỏ và kéo dài, cong, đầu nhọn.
+Dụng cụ đốt / đông điện để cầm máu.
- Kỹ thuật:
+Các thì như cắt amidan bằng phương pháp bóc tách. Lưu ý đảm bảo
động tác thích hợp với người bệnh nằm, phẫu thuật viên ở phía trên đầu
người bệnh.
+Cần cầm máu thật chu đáo (đông điện/ đốt, buộc) đảm bảo hai hốc
amidan khô tốt.

VI. THEO DÕI

và xử lý tai biến
1. Theo dõi
- Người bệnh được nằm lưu từ 24 giờ, không cho về trước 12 giờ sau khi cắt.
- Chảy máu: có khay quả đậu để người bệnh đùn, nhổ ra dễ dàng và theo
dõi được chảy máu, tránh nuốt
- Mạch, huyết áp sau mổ để phát hiện chảy máu ít nhất 2-6 giờ sau