Điều trị ung thư dạ dày sớm qua nội soi được chia làm hai phương pháp: phương pháp cắt niêm mạc và phương pháp gây đông ( điều trị bằng laser ). Phương pháp cắt niêm mạc được quan tâm hơn vì ưu điểm có thể lấy tổn thương làm giải phẫu bệnh .

I. ĐẠI CƯƠNG

Điều trị ung thư dạ dày sớm qua nội soi được chia làm hai phương pháp:
phương pháp cắt niêm mạc và phương pháp gây đông ( điều trị bằng laser ).
Phương pháp cắt niêm mạc được quan tâm hơn vì ưu điểm có thể lấy tổn
thương làm giải phẫu bệnh .

II. CHỈ ĐỊNH

Theo hiệp hội n ội soi tiêu hóa của Nhật bản khuyến cáo điều trị nội soi cho các
trường hợp sau :
- Ung thư bi ểu mô tuyến biệt hóa, thể nhô lên nhẹ (elevated) và kích thư ớc dư ới
2 cm và tổn thương ung thư chưa ăn qua l ớp niêm mạc.
- Ung thư bi ểu mô tuyến biệt hóa, thể lún xuống ( depressed), có kích thư ớc
dưới 1 cm, tổn thương ung thư chưa ăn qua l ớp niêm mạc và không có loét hoặc
sẹo loét.

III.CHỐNG CHỈ ĐỊNH

- Nghi ngờ hội chứng mạch vành cấp
- Tăng huyết áp chưa kiểm soát được
- Nghi ngờ thủng tạng rỗng
- Nghi ngờ phình, tách độn g mạch chủ
- Người bệnh trong tình trạng suy hô hấp
- Người bệnh suy tim nặng
- Người bệnh rối loạn tâm thần không hợp tác
- Chống chỉ định tương đối: tụt huyết áp HA tâm thu < 90mmhg.="">
IV CHUẨN BỊ
1. Người thực hiện
- Bác sỹ: 01 bác sỹ đã có chứng chỉ tốt nghiệp nội soi Tiêu hóa.
- Điều dưỡng: 02
2. Phương tiện
- 01 Máy nội soi dạ dày hoặc 01 máy nội soi đại tràng
- 01 Kim tiêm nước muối sinh lý
- 02 Dao cắt niêm mạc chuyên dùng - Catheter bơm thuốc nhuộm: 1 dây cho mỗi loại chất nhuộm màu
- Thuốc nhuộm màu: Lugol 1 - 4%, xanh Methylene, Indigo carmine
- Máy theo dõi lifescope và dụng cụ cấp cứu: mặt nạ, bóng bóp, nội khí quản
- Thuốc mê và tiền mê: 2 ống midazolam 5mg, 2 ống fantanyl 0,1 mg, 2 ống
propofol.
- 01 Kìm sinh thiết
- 05 Lọ đựng bệnh phẩm
- 05 Lam kính
- 5 bơm tiêm 2ml
- 6 đôi Găng tay
- 02 Áo mổ
3. Người bệnh
Nhịn ăn chuẩn bị như quy trình nội soi thực quản dạ dày, hoặc được làm sạch
đại tràng như quy trình nội soi đại trực tràng
4. Hồ sơ bệnh án
- Kiểm tra không có chống chỉ định
- Nhận giấy chỉ định
- Giải thích Người bệnh ký giấy đồng ý làm thủ thuật

V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

- Mời Người bệnh vào phòng, hướng dẫn Người bệnh nằm lên cáng thủ thuật
- Mắc monitor theo dõi, theo chỉ định của bác sĩ soi
- Hướng dẫn Người bệnh nằm đúng tư thế
- Điều dưỡng phụ soi phải theo dõi tình trạn g Người bệnh , thông báo bác sĩ khi có
bất thường, luôn động viên và hướng dẫn Người bệnh hợp tác để tiến hành thủ
thuật thuận lợi.
- Nội soi theo quy trình chuẩn quan sát kỹ tổn thương cần phải cắt hớt niêm mạc,
xác định ranh giới tổn thương, bắt đầu đánh dấ u diện cần cắt hớt niêm mạc cách
ranh giới tổn thương khoảng 1 cm sau đó dùng tiêm làm phồng lớp niêm mạc
lên sau đó dùng snare hoặc dao cắt .
- Theo dõi toàn trạng Người bệnh trong toàn bộ quá trình làm thủ thuật .
- Sau khi kết thúc thủ thuật, đánh và in kết q uả.
- Sau khi bác sĩ kết thúc quá trình nội soi, điều dưỡng phải giúp Người bệnh lau
miệng, đỡ Người bệnh dậy và đưa Người bệnh ra khỏi phòng nội soi tới nơi
ngồi chờ . - Hướng dẫn Người bệnh bổ sung thêm phiếu xét nghiệm, sinh thiết nếu cần
- Điều dưỡng rửa máy theo quy trình kỹ thuật.
- Trả kết quả nội soi cho Người bệnh

VI. THEO DÕI

Theo dõi toàn trạng Người bệnh trong quá trình làm thủ thuât

VII. TAI BIẾN

VÀ XỬ TRÍ
Phát hiện và xử trí các biến chứng chảy máu khi lấy bệnh phẩm, mạch chậm
hoặc ngừng tim do cường ph ế vị, ghi vào phiếu trả kết quả hoặc cho Người bệnh
nhập viện xử trí tiếp tùy thuộc từng biến chứng.

Hình 1. Minh họa cắt hớt niêm mạc ung thư dạ dày sử dụng dao IT. (A) hình ảnh
nội soi có nhuộm indigo carmine để làm rõ ranh giới k hối u, ung thư dạ dày giai
đoạn IIa. (B) Dùng dao IT đánh dấu làm rõ vùng rìa khối u. (C) sau khi tiêm vào
lớp dưới niêm mạc bằng muối saline pha với epinephrine (0,025mg/ml) và tiến
hành cắt phía ngoài rìa đánh dấu. (D) vùng khối u đánh dấu đã tách khỏi n iêm mạc
bình thường. (E) Vùng khối u được cắt bằng snare như quy trình cắt polyp. (F)
mảnh cắt được lấy ra với phần ranh giới đánh dấu rõ. (G) dao cắt

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. H Ono, H Kondo, T Gotoda, K Shirao, H Yamaguchi, D Saito, K
Hosokawa, T Shimoda, S Yoshida(2001). Endoscopic mucosal resection for
treatment of early gastric cancer. Gut; 48:225-229
2. Mitsuhiro Fujihiro, Naohisa Yahagi, Naomi Kakushima, Shinya
Kodashima, Yosuke Muraki, Satoshi Ono, Nobutake Yamamichi et
al(2007). Outcomes of Endoscopic Submucosal Dissection for Colorectal
EpithelialNeoplasms in 200 Consecutive Cases. Clinical Gastroenterology and
Hepatology;5:678-683
\

tham khảo