1. Mắt thư ng hay bị dị vật bắn vào.
2. Nguyên tắc
- Là một cấp cứu cần phải xử trí kịp th i.
- Nhưng ph ải hết sức tôn trọng nguyên tắc vô khuẩn.
I. ĐẠI CƯƠNG
1. Mắt thư ng hay bị dị vật bắn vào.
2. Nguyên tắc
- Là một
cấp cứu cần phải xử trí kịp th i.
- Nhưng ph ải hết sức tôn trọng nguyên tắc vô khuẩn.
II. CHỈ ĐỊNH
Tất cả các dị vật giác mạc khi đư c xác đ ịnh chắc chắn thì đ ều là cấp cứu
trong Nhãn khoa và phải đư c lấy càng sớm càng tốt.
III. CHUẨN BỊ
1. Người thực hiện
Bác sĩ chuyên khoa m ắt
2. Phương ti ện
- Khám phát hiện dị vật, tùy theo đi ều kiện trang thiết bị
- Ánh sáng thật tốt
- Lúp hai mắt
- Đèn khe c ầm tay hoặc máy sinh hiển vi làm thiết đ ồ quang học giác mạc
để xác đ ịnh đ ộ sâu dị vật nằm trong giác mạc.
- Phòng mổ có sinh hiển vi
phẫu thuật - Phòng tiểu phẫu có sinh hiển vi đèn khe
- Bộ dụng cụ phẫu thuật giác mạc: Pink giác mạc, kéo, foxcep, kìm mang
kim Castroviejo..
- Nam châm
- Vành mi : 1 chiếc
- Thỏi b ng ư ớt : 2 cái
- Kẹp gắp dị vật : 1 chiếc
- Thuốc gây tê bề mặt : dung dịch dicain 1%
- Thuốc sát trùng mắt : Povidon 5%
- Nước muối sinh lý
- Thuốc nhuộm: Fluorescein
- Bông, gạc
3. Bệnh nhi
152
- Ngư i nhà bệnh nhi, bệnh nhi đư c giải thích và chuẩn bị trước khi lấy
dị vật.
- Xét ngiệm cơ b ản đ ể gây mê nếu cần phải gây mê đ ể lấy dị vật phức tạp
4. Hồ sơ bệnh án
- Bệnh nhi nhịn ăn, đư c dùng kháng sinh toàn thân dự phòng, kháng
sinh nhỏ mắt
- Chuyển phòng mổ nếu dị vật phức tạp hoặc bệnh nhi nhỏ tuổi không
phối h p lấy dị vật tại phòng tiểu phẫu.
I
V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
1. Kiểm tra hồ sơ
2. Kiểm tra ngư ời bệnh
3. Thực hiện kỹ thuật
Cách xử trí khác nhau tùy thuộc vào vị trí của dị vật trên giác mạc. Th i
gian thực hiện từ 30 phút- 120 phút tùy vị trí của dị vật, loại dị vật, đ ộ nông sâu
của dị vật nằm trên giác mạc
3.1. Dị vật nằm trên giác mạc
- Gây tê bằng nhỏ dicain1%
- Dùng thỏi bông thấm nư ớc lấy dị vật nằm trên giác mạc
- Nhỏ thuốc sát khuẩn.
3.2. Dị vật nằm ở lớp bi u mô giác mạc
- Gây tê tốt.
- Phải lấy dị vật trong đi ều kiện ánh sáng tốt và bằng dụng cụ: Kim tiêm,
dao lấy dị vật, v.v..
3.3. Dị vật nằm trong lớp mô nhục giác mạc
- Khi đã xác đ ịnh dị vật nằm trong lớp mô nhục giác mạc, thì không nên
dùng kim đ ể lấy dị vật vì có nguy cơ đ ẩy vào trong tiền phòng. Cho ngư i bệnh
vào nội trú vì phải tiến hành phẫu thuật khá phức tạp với đi ều kiện đ ầy đ ủ về
ánh sáng và phương ti ện khám.
- Gây tê tại chỗ (nhỏ dicain) kết h p với gây tê vùng (tiêm Novocain 4%
sau nhãn cầu 1-2 ml).
- Vành mi bằng dụng cụ hoặc bằng hai s i chỉ khâu qua b mi trên và mi
dưới. Cố định nhãn cầu bằng đ ặt chỉ gần cơ th ẳng trên.
3.4. Dị vật giác mạc một đầu nhô vào tiền phòng
3.5. Nhiều dị vật nằm trong giác mạc
3.6. Lông sâu bọ vào mắt.
153
V. THEO DÕI
- Nhỏ thuốc kháng sinh, chống viêm, giảm đau sau khi l ấy dị vật
- Theo dõi có biến chứng viêm nội nhãn, viêm loét giác mạc..
- Điều trị biến chứng nếu có.