- Chấn thương vùng b ản lề cột sống ngực thắt lưng r ất thư ờng gặp, chiếm 60- 75% trong tổng số các trư ờng hợp chấn thương c ột sống. - Khi cột sống mất vững, có dấu hiệu chèn ép thần kinh cần chỉ định phẫu thuật làm vững cột sống, Giải phóng chèn ép thần kinh và có thể kèm ghép xương phía sau. - Giải phóng chèn ép thần kinh là một thì quan trọng sau khi cột sống đã được cố định, đòi h ỏi phẫu thuật viên có kinh nghiệm và bộ dụng cụ chuyên khoa đ ể vừa đ ạt đư ợc hiệu quả giải phóng chèn ép thần kinh nhưng không làm mất vững cột sống và tổn thương th ần kinh.

I. ĐẠI CƯƠNG

- chấn thương vùng b ản lề cột sống ngực thắt lưng r ất thư ờng gặp, chiếm
60- 75% trong tổng số các trư ờng hợp chấn thương c ột sống.
- Khi cột sống mất vững, có dấu hiệu chèn ép thần kinh cần chỉ định phẫu
thuật làm vững cột sống, Giải phóng chèn ép thần kinh và có thể kèm ghép
xương phía sau.
- Giải phóng chèn ép thần kinh là một thì quan trọng sau khi cột sống đã
được cố định, đòi h ỏi phẫu thuật viên có kinh nghiệm và bộ dụng cụ chuyên
khoa đ ể vừa đ ạt đư ợc hiệu quả giải phóng chèn ép thần kinh nhưng không làm
mất vững cột sống và tổn thương th ần kinh.

II. CHỈ ĐỊNH

Tất cả các trư ờng hợp chấn thương c ột sống thắt lưng m ất vững kèm có
dấu hiệu chèn ép thần kinh trên lâm sàng.

III.CHỐNG CHỈ ĐỊNH

- Các trư ờng hợp chống chỉ định chung của phẫu thuật.
- Chấn thương c ột sống không làm mất vững cột sống và không chèn ép
thần kinh trên lâm sàng.

IV. CHUẨN BỊ

1. Người thực hiện
Phẫu thuật viên đư ợc đào t ạo chuyên khoa sâu về phẫu thuật cột sống.
2. Phương ti ện
Máy chụp X quang (C-arm), bộ dụng cụ phẫu thuật chuyên khoa cột sống,
hệ thống vít cột sống, thanh giằng (Rod), bộ dụng cụ lấy xương ghép t ự thân
hoặc xương đ ồng loại.
3. Người bệnh
Vệ sinh thụt tháo, nhịn ăn u ống, kháng sinh dự phòng.

4. Hồ sơ b ệnh án: đầy đ ủ theo quy đ ịnh

V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

- Người bệnhnằmsấp, gây mê nội khí quản.
- Rạch da đư ờng giữa liên gai sau vùng phẫu thuật.
- Bóc tách cân cơ c ạnh sống, bộc lộ diện khớp và cung đ ốt sống hai bên.
- Bắt vít qua cuống sống.
- Tiến hành giải phóng chèn épthần kinh:
+ Tùy thuộc mức độ chèn ép thần kinh nhiều hay ít đ ể quyết đ ịnh giải
phóng chèn ép một phần (mở cửa sổ xương) ho ặc toàn bộ (cắt bỏ toàn bộ cung
sau).
+ Quá trình giải ép cần chú ý bảo tồn diện khớp hai bên, tránh tổn thương
màng cứng, rễ thần kinh.
+ Sử dụng dụng cụ chuyên dụng (Kerrison) gặm bỏ cung sau, đi t ừ chỗ
không chèn ép đ ến chỗ chèn ép, từ chỗ chèn ép ít đ ến chỗ chèn ép nhiều.
- Đặt thanh giằng (Rod), cố định cột sống
- Tiến hành ghép xương phía sau hoặc sau bên qua các mỏm ngang bằng
xương t ự thân (xương ch ậu) hoặc xương đ ồng loại.
- Cầm máu.
- Đặt dẫn lưu.
- Đóng v ết mổ theo lớp giải phẫu.
- Mặc áo hỗ trợ cột sống.
VI. ĐIỀU TRỊ SAU PHẪU THUẬT
- Rút dẫn lưu sau 48 gờ.
- Dùng kháng sinh 5 - 7 ngày.
- Ra viện sau 5 - 7 ngày
- Mặc áo hỗ trợ cột sống đ ến thời đi ểm khám lại (4 tuần)

VII. TAI BIẾN

VÀ XỬ TRÍ
- Tổn thương r ễ thần kinh, màng cứng: Vá màng cứng
- Tổn thương đ ộng mạch chủ, tĩnh m ạch chủ: Mở bụng XỬ TRÍ tổn

thương
- Nhiễm trùng vết mổ: Kháng sinh tĩnh m ạch theo kháng sinh đ ồ, thay
băng, truyền dịch, phẫu thuật làm sạch vết thương, d ẫn lưu r ộng rãi nếu cần
thiết.

3. PHẪU THUẬT CỐ ĐỊNH CỘT SỐNG

tham khảo