I. ĐẠI CƯƠNG
Ngừng tuần hoàn có thể xẩy ở bất kỳ đâu và b ất kỳ lúc nào, đây là trư ờng hợp
cấp cứu khẩn cấp. Ngay khi phát hiện Người bệnhngừng tuần phải tiến hành ngay
cấp cứu cơ b ản hồi sinh tim phổi đ ể giúp duy trì dòng tuần hoàn cho não và tim.
Trong hồi sinh tim phổi kỹ thuật ép tim ngoài lồng ngực giữ vai trò rất quan trọng.
Ép tim ngoài lồng ngực là một kỹ thuật dùng áp lực mạnh, liên tục và nhịp
nhàng nhờ lực của phần thân trên ngư ời, vai và 2 tay ép lên 1/2 dư ới của xương
ức người bệnh
II. CHỈ ĐỊNH
Người bệnhbị ngừng thở, ngừng tim
III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Không có chống chỉ định tuyệt đ ối
- Chống chỉ định tươn g đ ối:
+ Có tràn khí màng phổi áp lực
+
chấn thương ng ực nặng, dập nát vùng ngực trư ớc
IX. CHUẨN BỊ
1. Ngư ời thực hiện
- Bác sĩ, đi ều dư ỡng hoặc ngư ời đư ợc đào t ạo và nắm đư ợc kỹ thuật ép tim
ngoài lồng ngực
3. Phương ti ện, dụng cụ
- Bộ, hộp cấp cứu ngừng tuần hoàn đư ợc chuẩn bị sẵn
- Bóng, mặt nạ, ống NKQ, máy theo dõi Người bệnhcó đi ện tim, bơm tiêm
5ml, găng, mũ, kh ẩu trang,..
- Máy sốc đi ện, oxi,
- Thuốc Adrenalin, dịch truyền, catheter ngoại biên,.
3. Người bệnh
- Đặt Người bệnhở tư th ế nằm ngửa, trên nền cứng
V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
KỸ THUẬT:
1. Ngay khi phát hiện người bệnh đột ngột bất tỉnh có nghi ngờ ngừng
tuần hoàn cần nhanh chóng tiếp cận Người bệnhvà gọi ngư ời hỗ trợ. Ðặt
Người bệnhnằm ngửa trên một mặt phẳng cứng, có thể để chân cao hơn đ ầu.
Nếu nằm trên giường đ ệm thì lót tấm ván dư ới lưng.
1.1. Nhanh chóng khai thông đư ờng thở và xác đ ịnh ngừng hô hấp và mất
mạch cảnh. 268
1.2. Tiến hành ép tim ngoài lồng ngực: thông khí nhân tạo 30:2 nếu
Người bệnhlà ngư ời lớn, trẻ nhỏ và nhũ nhi khi có 1 ngư ời cấp cứu.
Tỷ lệ 15:2 nếu Người bệnhlà trẻ nhỏ hoặc nhũ nhi khi có trên 2 ngư ời
cấp cứu. Ép tại ½ dư ới xương ức, lún từ 1/3 đ ến ½ bề dầy lồng ngực
và tần số 100 lần/phút
2. Trẻ nhũ nhi (dư ới 1 tuổi)
- Ép tim ngay phía dư ới đư ờng ngang hai núm vú ( nửa dư ới xương ức)
- Có thể dùng 2 ngón tay đ ể ép tim (nếu là ngư ời cấp cứu không chuyên
hoặc chỉ có 1 Người thực hiệncấp cứu) với tỷ lệ ép tim/thông khí là 30/2
- Nếu có từ 2 Người thực hiệncấp cứu trở lên có thể áp dụng tỷ lệ ép
tim/thông khí 15/2 đ ến khi đ ặt đư ợc đư ờng thở hỗ trợ. Nên áp dụng kỹ
thuật ép tim dùng 2 ngón tay cái và 2 bàn tay ôm ngực
Kỹ thuật ép tim bằng 2 ngón tay
(Khi chỉ có 1 ngư ời cấp cứu)
Kỹ thuật ép tim bằng 2 ngón cái và bàn
tay ôm ngực
(Khi có nhiều ngư ời cấp cứu)
3. Trẻ nhỏ ( trẻ > 1 tuổi đ ến thiếu niên )
Ép tim ở nửa dư ới xương ức, trên đư ờng ngang qua 2 núm vú, ép lún sâu
1/3 đ ến ½ đ ộ dầy lồng ngực. Ngư ời cấp cứu không chuyên có thể dùng 1
hay 2 tay đ ể ép tim
Áp dụng tỷ lệ ép tim/thông khí 30/2 nếu là ngư ời cấp cứu không chuyên
hoặc chỉ có 1 Người thực hiệncấp cứu
Nếu có 2 Người thực hiệncấp cứu ( hoặc là ngư ời đã hoàn thành khóa đào
tạo về cấp cứu ngừng tuần hoàn ) có thể áp dụng tỷ lệ ép tim/thông khí
15/2 đ ến khi đ ặt đư ợc đư ờng thở hỗ trợ
269
4. Ngư ời lớn và trẻ từ 8 tuổi trở lên
- Ép tim ở giữa ngực ngang 2 núm vú
- Ép lún sâu khoảng 4 đ ến 5 cm, dùng lòng bàn tay của cả 2 tay
- Kỹ thuật có 3 bư ớc cơ b ản
+ Bư ớc 1: Xác đ ịnh vị trí mũi ức
+ Bước 2: Đ ặt lòng bàn tay thứ nhất lên trên xương ức sát ngay vị trí mũi ức
+ Bước 3: Đ ặt bàn tay thứ 2 lên trên bàn tay thứ nhất, các ngón tay đan
vào nhau và nắm chặt
- Hướng ép vuông góc với mặt phẳng Người bệnhđang n ằm. Luôn giữ
khớp vai – khuỷu tay – cổ tay thành 1 đư ờng thẳng
Bước 1
Bước 2
Bước 3
- Phương châm chung c ủa ép tim ngoài lồng ngực trong cấp cứu ngừng
tuần hoàn cơ b ản là ― ép tim nhanh, m ạnh, đ ể lồng ngực phồng hết trở lại
sau mỗi lần ép tim và hạn chế tối đa kho ảng thời gian tạm ngừng ép tim‖
VI. BIẾN CHỨNG:
Khi ép tim sai vị trí, sai kỹ thuật hay làm quá thô bạo có thể gặp 1 số biến
chứng sau:
· Gãy xương sư ờn
· Gãy xương ức
· Tràn khí màng phổi
· Đụng dập phổi
270
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. American Heart Association. 2005 AHA Guideline for CPR and ECC.
Circulation. 2005;112 (suppl 4):S1. (trang web: www.circulationaha.org)
2. Vũ Văn Đính . Cẩm nang cấp cứu. Nhà xuất bản Y học Hà nội 2000
3. Field JM, Hazinski MF, Sayre M, et al. Part 1: Executive Summary of
2010 AHA Guidelines for CPR and ECC. Circulation. In press.
4. Hazinski MF, Nolan JP, Billi JE, et al. Part 1: Executive Summary:
2010 International Consensus on Cardiopulmonary Resuscitation and
Emergency Cardiovascular Care Science With Treatment.
Recommendations. Circulation. In press
271