I. ĐẠI CƯƠNG
Rách cổ
tử cung (CTC) là thương t ổn thư ờng gặp có hoặc không kèm theo
rách âm đ ạo và tầng sinh môn. Tùy theo tổn thương đ ể phân loại đ ộ rách.
Rách CTC dư ới chỗ bám của thành âm đ ạo, tổn thương nh ẹ, chảy máu ít
nhiều tùy theo vị trí rách.
Rách CTC trên chỗ bám của thành âm đ ạo, tổn thương nh ẹ, chảy máu ít,
nhiều tùy theo vị trí rách.
Rách CTC thư ờng gây chảy máu nhiều nhưng không đư ợc phát hiện và xử trí
kịp thời có thể gây choáng và gây tử vong.
II. NGUYÊN NHÂN
- CTC xơ c ứng do có sẹo, do rách cũ, m ổ cắt cụt CTC, viêm nhiễm CTC đã
đốt đi ện nhiều lần.
- CTC phù nề do chuyển dạ lâu, thăm khám nhi ều lần.
- Rặn quá sớm khi CTC chưa m ở hết, đ ầu chưa l ọt.
- Sau khi làm thủ thuật fooc xép, giác hút…
III. TRIỆU CHỨNG, CHẨN ĐOÁN
- Chảy máu ít hay nhiều tùy theo thương t ổn rách.
- Tử cung vẫn co tốt.
- Cần dùng 2 van âm đ ạo bộc lộ rõ âm đ ạo, CTC. Dùng 2 kẹp hình tim cặp
từng phần CTC đ ể phát hiện tổn thương gi ữa 2 cặp, đánh giá t ất cả các vết rách đ ể
xử trí kịp thời có hiệu quả.
IV. CHỈ ĐỊNH
Chỉ định khâu phục hồi cổ tử cung phải đư ợc thực hiện ngay sau khi chẩn
đoán có t ổn thương c ổ tử cung đ ể tránh mất máu cho sản phụ.
V. CHUẨN BỊ
1. Người thực hiện
Một Bác sĩ sản khoa có kinh nghiệm, 1 Bác sĩ sản khoa hoặc 1 nữ hộ sinh có
kinh nghiệm phụ.
2. Phương tiện
- 2 van âm đ ạo
- 2 panh hình tim cặp CTC
- 1 panh sát trùng
- 1 kéo thẳng đ ầu tù, sắc
- 1 panh cặp kim 19
- 1 panh đỡ kim
- 1 cốc đ ựng dung dịch sát trùng
- 1 đ ến hai sợi chỉ vicryl số 1
- 1 bơm tiêm 10ml
- 20ml dung dịch polydin hoặc polyvidin.
3. Người bệnh
- Người bệnh phải đư ợc đánh giá toàn di ện: lư ợng máu mất, mạch, huyết áp,
toàn trạng, mức đ ộ co chắc của tử cung sau đ ẻ (nếu co kém cần dùng thuốc co tử
cung); các bệnh của ngư ời mẹ đặc biệt các bệnh có liên quan đ ến đông c ầm máu
như gi ảm tiểu cầu, APTT kéo dài, giảm fibrtinogen…
- Chúng ta cần hỏi người bệnh và kiểm tra bệnh án đ ể không bỏ sót các ca dị
ứng với các thuốc gây tê, giảm đau, kháng sinh .
VI. CÁC BƯ ỚC TIẾN HÀNH
- Giảm đau cho sản ph ụ (nếu chưa có gây tê ngoài màng c ứng đ ể giảm đau
trong và sau đ ẻ).
- Khâu vùng rách cổ tử cung. Chú ý quan sát rõ hai mép rách đ ể khâu và
tránh khâu nhầm môi dư ới và môi trên ở hai bên. Khâu bằng chỉ tự tiêu.
- Khâu lại vết rách ngoài tử cung (cùng đ ồ nếu có) bằng chỉ tiêu mũi r ời.
VII. THEO DÕI
- Theo dõi toàn trạng, mạch, huyết áp.
- Theo dõi chảy máu: nếu chảy máu phải kiểm tra kỹ khâu lại.
- Theo dõi lư ợng máu mất, các xét nghiệm hồng cầu, hemoglobin, khi cần
thiết phải truyền máu.
- Dùng kháng sinh 5 ngày sau khi khâu.
20