Là phẫu thuật lấy bỏ phần lưỡi phía sau V lưỡi.
I. ĐẠI CƯƠNG
Là
phẫu thuật lấy bỏ phần lưỡi phía sau V lưỡi.
II. CHỈ ĐỊNH
Ung thư đáy lưỡi nhỏ và vừa.
III.CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Khối u lan rộng ra ngoài đáy lưỡi hoặc vượt qua đường giữa.
- Ung thư không biệt hoá, lymphome, sarcome.
IV. CHUẨN BỊ
1. Người thực hiện
Bác sĩ chuyên khoa I Tai Mũi Họng có kinh nghiệm trong phẫu thuật đầu
cổ, bác sĩ phẫu thuật đầu cổ.
2. Phương tiện
- Bộ phẫu thuật phần mềm.
- Cưa cắt xương, khoan cưa.
- Bộ cố định xương bằng nẹp vít.
3. Người bệnh
- Giải thích kỹ về phẫu thuật cho người bệnh.
- Các xét nghiệm cơ bản, CT scan để đánh giá độ lan rộng cũng như di
căn hạch.
4. Hồ sơ bệnh án
Theo quy định của Bộ Y tế.
V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
1. Vô cảm
Gây mê nội khí quản (có thể mở khí quản).
2. Tư thế
- Người bệnh nằm ngửa, kê gối vai, đầu ngửa tối đa và quay về bên lành.Chương IV: Lĩnh vực họng - thanh quản
Hướng dẫn quy trình kỹ thuật khám bệnh, chữa bệnh chuyên ngành tai mũi họng
268
- Phẫu thuật viên đứng bên phải người bệnh, phụ 1 đứng bên trái, phụ 2
đứng phía đầu người bệnh.
- Điều dưỡng dụng cụ và bàn dụng cụ ở bên trái phía dưới, đối diện với
phẫu thuật viên.
3. Kỹ thuật
Thì 1:
- Rạch da đi từ điểm giữa môi dưới vòng quanh cằm xuống cổ và chạy
song song với xương hàm dưới, cách xương hàm dưới 2 khoát ngón tay tới gần
mỏm chũm.
- Nếu có chỉ định nạo vét hạch cổ kết hợp thì rạch tiếp tục dọc bờ trước cơ
ức đòn chũm đến giữa xương đòn.
- Bóc tách vạt da bộc lộ trường phẫu thuật hạch cổ và xương hàm dưới.
Thì 2: Nạo vét hạch cổ
- Nạo vét hạch chọn lọc nếu No: nạo vét hạch nhóm I, II và III.
- Nạo vét hạch 2 bên nếu N1, N2, N3.
Thì 3: Cắt xương hàm dưới
Dùng cưa cắt xương hàm dưới ở gần góc hàm (lưu ý cắt theo hình zic zắc
để sau cố định.
Thì 4: Bộc lộ u
Sau khi cắt xương hàm dưới kéo sang 2 bên, thành bên họng được mở để
bộc lộ rõ vùng đáy lưỡi và khối u. Chú ý tránh làm tổn thương dây IX, XII.
Thì 5: Cắt u
Dùng dao điện cắt u, ngoài ranh giới u từ 1,5 - 2 cm, đến vị trí sinh thiết
tức thì vùng rìa âm tính. Phần khối u phải được cắt liền một khối với tổ chức
nạo vét hạch cổ.
Thì 6: Đóng hố phẫu thuật
- Đóng đáy lưỡi theo lớp bằng Vicryl 2.0 hoặc 1.0.
- Khâu ống họng theo lớp bằng Vicryl 4.0 hoặc 3.0.
- Cố định lại xương hàm dưới bằng nẹp vít.
- Đặt dẫn lưu kín, khâu da 2 lớp, chú ý khâu đúng viền môi.
- Đặt ống thông cho ăn.Chương IV: Lĩnh vực họng - thanh quản
Hướng dẫn quy trình kỹ thuật khám bệnh, chữa bệnh chuyên ngành tai mũi họng
269
VI. THEO DÕI
- Người bệnh được theo dõi sát ở phòng hồi sức 24 giờ đầu: chảy máu,
mạch, huyết áp.
- Khó thở (nếu không mở khí quản).
- Cho ăn qua ống thông.
- Dẫn lưu: thường rút sau 2 - 3 ngày.
VII. TAI BIẾN
Và Xử trí
- Khó thở: cho thuốc chống phù nề, có thể phải mở khí quản (nếu chưa mở
lúc phẫu thuật).
- Rò nước bọt nhất là sau tia xạ hậu phẫu.
- Nhiễm trùng: dùng kháng sinh thích hợp.
- Viêm xương hàm dưới.Chương IV: Lĩnh vực họng - thanh quản
Hướng dẫn quy trình kỹ thuật khám bệnh, chữa bệnh chuyên ngành tai mũi họng
270
