Lạc nội mạc tử cung(LNMTC) tại tầng sinh môn (TSM) hoặc thành bụng là do những tế bào nội mạc tử cung dừng lại tại TSM khi đ ẻ có cắt TSM hoặc mổ lấy thai mà dừng l ại ở thành bụng, phát triển dần và to lên, gây các triệu chứng đau theo chu kỳ kinh.
I. ĐẠI CƯƠNG
Lạc nội mạc tử cung(LNMTC) tại tầng sinh môn (TSM) hoặc thành bụng là
do những tế bào nội mạc
tử cungdừng lại tại TSM khi đ ẻ có cắt TSM hoặc mổ lấy
thai mà dừng l ại ở thành bụng, phát triển dần và to lên, gây các triệu chứng đau
theo chu kỳ kinh.
II. CHỈ ĐỊNH
Khi khối LNMTC gây đau, khó ch ịu ảnh hư ởng đ ến sinh hoạt bình thư ờng hay
tình dục
III.CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Khi khối LNMTC còn quá nhỏ
- Khi đang m ắc các bệnh nhiễm khuẩn hoặc các bệnh về máu
- Khi đang có thai
IV. CHUẨN BỊ
1. Người thực hiện
Phụ sản hoặc ngoại
2. Phương tiện
Bộ tiểu hoặc trung phẫu (những khối LNMTC to và nằm sâu trong tổ chức)
3. Người bệnh
- Khám toàn thân và chuyên khoa đ ể đánh giá t ổng thể sức khỏe và phát hiện
những chóng chỉ đinh.
- Được tư v ấn kỹ về bệnh và kỹ thuật cũng như nh ững tai biến có thể xảy ra.
- Vệ sinh tại chỗ
- Nên mổ sau sạch kinh khoảng 1 tuần.
4. Hồ sơ b ệnh án
Được chuẩn bị theo qui đ ịnh
VIII. CÁC BƯ ỚC TIẾN HÀNH
1. Bóc LNMTC tại thành bụng
- Gây tê hoặc tiền mê
- Sát khuẩn vùng
phẫu thuật.
- Trải khăn vô khu ẩn 162
- Rạch da theo đư ờng ngang đ ể hạn chế sẹo xấu. Rạch chiều rộng vừa đ ủ để
bóc nang
- Dùng kéo phẫu thuật bóc tách vỏ nang xuống tận đáy (c ố gắng không làm vỡ
nang)
- Dùng kìm chắc kẹp cuống nang ở phần đáy, tránh ch ảy máu
- Dùng chỉ Vicryl số 2 hoặc 3 khâu cầm máu kỹ cuống khối LNMTC và ở
thành của nang, sau đó khâu đáy và t ổ chức dư ới da một hoặc hai lớp tùy thuộc tổn
thương. L ấy hết đáy tránh máu đ ọng hoặc chảy máu dư ới đáy v ết mổ
- Đóng da b ằng khâu da mũi li ền hoặc khâu da mũi r ời theo thông thư ờng
bằng chỉ tự tiêu hoặc chỉ không tiêu
- Sát khuẩn lại vết mổ và bằng lại
- Thay băng và c ắt chỉ (nếu khâu da bằng chỉ không tiêu) theo qui đ ịnh thông
thường
2. Bóc LNMTC tại TSM
- Bóc sau sạch kinh 1 tuần đ ể chức năng đông máu tr ở về bình thư ờng và xa
kỳ kinh sau vì hành kinh dễ làm cho vết thương b ị nhiễm khuẩn, khó liền
- Gây tê hoặc tiền mê. Tùy tổn thương mà có th ể gây tê đám rối thần kinh thẹn
hoặc gây tê tủy sống
- Nếu LNMTC ở sâu trong lớp cơ mông ho ặc vào đáy ch ậu hoặc trực tràng thì
phải thực hiện ở phòng mổ
- Sát khuẩn âm đ ạo và TSM.
- Trải khăn vô khu ẩn
- Rạch da theo đư ờng ngang hoặc dọc tùy theo vị trí của LNMTC đ ể hạn chế
sẹo xấu. Rạch chiều rộng vừa đ ủ để bóc nang
- Dùng kéo phẫu thuật bóc tách vỏ nang xuống tận đáy (c ố gắng không làm vỡ
nang)
- Dùng kìm chắc kẹp cuống nang ở phần đáy, tránh ch ảy máu
- Dùng chỉ Vicryl số 2 hoặc 3 khâu cầm máu kỹ cuống khối LNMTC và ở
thành của nang, sau đó khâu đáy và t ổ chức dư ới da một hoặc hai lớp tùy thuộc tổn
thương. Nh ớ lấy hết đáy tránh máu đ ọng hoặc chảy máu dư ới đáy v ết mổ.
- Nếu tổn thương n ằm sâu trong lớp cơ mông thì ph ải khâu nhiều lớp đ ể tránh
hở đáy và gãy kim khi khâu
- Đóng da b ằng khâu da mũi li ền hoặc khâu da mũi r ời theo thông thư ờng
bằng chỉ tự tiêu hoặc chỉ không tiêu 163
- Sát khuẩn lại vết mổ và bằng lại
- Thay băng và c ắt chỉ (nên khâu da bằng chỉ không tiêu) theo qui đ ịnh thông
thường
IX. THEO DÕI
- Theo dõi xem băng có b ị thấm máu không
- Vết mổ có bị bầm tím do máu
- Sưng đ ỏ do viêm nhiễm
- Dặn người bệnh vệ sinh TSM ngày 2 lần hoặc sau đ ại tiểu tiện, sau đó lau khô
V. TAI BIẾN VÀ XỬ TRÍ
- Nếu chảy máu vết mổ nhiều thì khâu tăng cư ờng đ ể cầm máu
- Nếu tụ máu thì đ ể 3-4 ngày sau, cắt nới 1 mũi ch ỉ và nặn dịch máu ra rồi rửa
và thay băng b ằng nư ớc Oxy già
- Nếu nhiễm khuẩn vết mổ thì tăng li ều thuốc kháng sinh
- Bóc LNMTC ở đáy ch ậu hoặc sát vùng hậu môn có thể làm tổn thương đ ến
trực tràng: thấy phân và niêm mạc đ ỏ. Xử trí là bóc tách thành trực tràng và thành
âm đ ạo. Khâu thành trực tràng mép lộn vào lòng trực tràng. Khâu thành âm đ ạo
mũi r ời hoặc khâu vắt, mũi n ằm trong âm đ ạo. Ăn nh ẹ hoặc nhịn ăn tùy thu ộc tổn
thương vào tr ực tràng nhiều hay ít. 164
