Dịch vụ Điện giải (Na, K, Cl) (niệu) tại Bệnh viện Hữu Nghị

Các chất điện giải liên quan đến rất nhiều các chuyển hóa quan trọng trong cơ thể. Na+, K+, Cl- là các ion quan trọng nhất và được sử dụng nhiều nhất. Chúng được cung cấp qua chế độ ăn, hấp thu ở dạ dày, ruột và được đào thải qua thận Các chất điện giải máu được định lượng theo phương ph áp điện cực chọn lọc gián tiếp

I.NGUYÊN LÝ
Các chất điện giải liên quan đến rất nhiều các chuyển hóa quan trọng trong cơ
thể. Na
+
, K
+
, Cl
-
là các ion quan trọng nhất và được sử dụng nhiều nhất. Chúng được
cung cấp qua chế độ ăn, hấp thu ở dạ dày, ruột và được đào thải qua thận
Các chất điện giải máu được định lượng theo phương ph áp điện cực chọn lọc
gián tiếp
II. CHUẨN BỊ
1. Người thực hiện: bác sỹ hoặc kỹ thuật viên được đào tạo chuyên ngành Hóa sinh
2. Phương tiện, hóa chất
- Máy móc: hệ thống máy sinh hóa
- Thuốc thử: sẵn sàng sử dụng. ISE reference, ISE Diluent, ISE Internal Stand ard.
Bảo quản ở 2 -8
0
C đến khi hết hạn sử dụng , 8 tuần khi để trên máy phân tích .
Các loại dung dịch hệ thống khác .
- Điện cực các loại
- Chuẩn
- Control: 2 mức
- Vật tư tiêu hao: ống lấy máu, kim tiêm, bông, cồn, găng tay …
3. Người bệnh: được giải thích trước kh i thực hiện xét nghiệm , tốt nhất là nhịn ăn
sáng và lấy máu vào buổi sáng.
4. Phiếu xét nghiệm: có đầy đủ thông tin về người bệnh bao gồm tên, tuổi, khoa
phòng, chẩn đoán, tình trạng mẫu, tên BS chỉ định , các loại thuốc đã sử dụng (nếu có)
…
III. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
1. Lấy bệnh phẩm: bệnh phẩm phải được lấy đúng kỹ thuật vào ống tiêu chuẩn. Ly
tâm trước khi tiến hành kỹ thuật. Có thể sử dụng huyết thanh hoặc huyết tương c hống
đông bằng heparin (không dùng chất chống đông là EDT , oxalate xitrat) . Bảo quản
ở 2 -8
0
C trong vòng 14 ngày (Cl
-
được 7 ngày). Rã đông một lần.
Để bệnh phẩm, chuẩn, co ntrol ở nhiệt độ phòng (20 -25
0
C) và lắc đều trướ c khi tiến
hành XN.
2. Tiến hành kỹ thuật 167
- Máy móc, hóa chất đã được cài đặt và chuẩn trước khi thực hiện phân tích. Control
nằm tro ng miền cho phép tùy thuộc vào kỹ thuật, thuốc thử của từng công ty. Thông
thường chạy control 2 miền: bình thường và bất thường. Đối chiếu với luật về nội
kiểm chất lượng nếu đạt thì tiến hành phân tích mẫu.
- Đưa bệnh phẩm vào phân tích theo protocol của m áy. Khi có kết quả thì phân tích
và đối chiếu với phiếu xét nghiệm và trả kết quả.
IV. NHẬN ĐỊNH KẾT QUẢ
- Bình thường:
· Na: 133 – 147 mmol/l
· K: 3.4 – 4.5 mmol/l
· Clo: 94 – 111 mmol/l
- Kali máu tăng trong:
· Suy thận. thiểu niệu, vô niệu...
· Nhiễm acid, thi ếu insulin (hôn mê tiểu đường)...
· Dập c ơ, bỏng nặng, tắc ruột cấp, suy tim, NMCT..
- Kali máu giảm trong
· Bệnh Westphal
· Cường vỏ th ượng thận
· Nhiễm acid tiểu đường
· Bỏng
· Dùng thuốc lợi niệu.
- Na máu tăng trong:
· Tổn th ương ống thận, suy th ượng thận.
· Dùng thuốc lợi niệu...
- Na máu giảm:
· Viêm thận.
· Suy tim.
· Nhiễm trùng nặng có sốt.
· Xơ gan..
- Clo máu máu tăng trong:
· Ăn mặn, mất n ước, tiêu chảy nặng, dò ruột...
· Suy thận cấp, viêm thận. 168
· Cường cận giáp
· Nhiễm kiềm hô hấp, nhiễm acid chuyển hoá.
- Clo máu giảm t rong:
· Ăn nhạt.
· Bỏng nặng.
· Dùng thuốc lợi tiểu...
V. NHỮNG SAI SÓT VÀ XỬ TRÍ
Nguyên nhân Sai sót Xử trí
Bệnh phẩm lấy vào ống có
chất chống đông EDT
hoặc các loại chất chống
đông khác có chứa Natri
hoặc kali hoặc clo
Sai lệch kết quả Không sử dụng các mẫu
này
Bệnh phẩm huyết tán Kết quả Kali sai tùy mức
độ
Không sử dụng mẫu này
169
59. ĐỊNH LƯỢNG FATTY ACID BIDING PROTEIN (H-FABP)

H-F BP (Fatty cid Binding Protein) là protein vận chuyển cid béo và được
xem là một dấu ấn sinh học tim mạch.
Protein gắn vớ i acid béo (H-F BP) là protein bào tương khoảng 15kDa gắn
với acid béo chuỗi dài có vai trò quan trọng trong chuyển hóa lipid. Có các loại F BP
khác nhau: tim (H-FABP) gan (Liver-F BP), và ruột